گوشه‌ای از تاریخچه «زولبیا و بامیه»
تاریخ انتشار: ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۰۳۳۵۰
نقل شده مظفرالدین‌شاه زمانی که فصل برخی از خوراکی‌ها نبوده به زبان می‌آمده است. مثلا قبل از آنکه نوروز برسد می‌گفته «نوروز بیاید پلو بخوریم» یا زمانی که وقت زولبیا و بامیه نبوده می‌گفته «کی ماه رمضان می‌آید زولبیا و بامیه‌ای بخوریم».
به گزارش ایسنا، قدیم‌ها مثل حالا خورد و خوراک‌ها گلخانه‌ای و سردخانه‌ای نبود که در هر فصلی از سال موجود باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جعفر شهری در کتاب «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم» درباره زولبیا و بامیه روایت می‌کند: «مظفرالدین شاه غیر وقت می‌گفته کی ماه رمضان می‌آید زولبیا و بامیه‌ای بخوریم. چنانکه می‌گفته نوروز بیاید پلو بخوریم و قربان زمستان که برای فقیر و غنی یکسان است. در این معنی که در رمضان بالاخره هر کسی دو گل زولبیایی می‌تواند بخورد، اگرچه در مهمانی و خانه دیگران باشد و به همین صورت پلوی شب عید که ناچار هر آدم فقیری هم پنج سیر برنج می‌تواند در آب بریزد و آب زمستان هم که سرد و بسان آب یخ تابستان اغنیا بوده بیانگر این ضرب المثل است که در زمستان آب شاه و گدا یکسان است.»
بامیه هم نوعی شیرینی بود که ماه رمضان‌ها همراه زولبیا می‌آمد. شیرینی‌اش شکر بود و نوعی بازار برای فروش دوره‌گردها که با شیره درست می‌شد و در سینی بامیه‌فروش‌های دوره‌گرد به فروش می‌رسید. به دو شکل بامیه قنادی‌ها همراه زولبیا و نوعی مارپیچ چنبرهای شبیه طنابی که آن را روی هم حلقه کنند، فروخته می‌شد. بامیه دانه‌ای یک شاهی و بامیه چنبرهای نیز همان یک شاهی به فروش می‌رسید اما نوع معامله بامیه چنبرهای به این صورت بود که مشتری دُم مارپیچ آن را می‌گرفت و بالا می‌کشید و تا جایی که دُم چنبره شکسته می‌شد می‌توانست از آن نصیب ببرد.
اسم زولبیا هم به چند صورت مختلف مثل زلوبیا، زَلابیه، زُلبیا، زُلیبیا و زِلی بی درفرهنگ ضبط شده است اما ظاهرا زولبیا تلفظ تازه‌ای است که در تهران رایج است.
در کتاب «مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز» نوشته نجف دریابندری با همکاری فهمیه راستکار آمده است: «شکل زولبیا در سال‌های اخیر تغییر کرده است. زولبیا امروز در تهران غالبا شبکه گردی به اندازه پیش‌دستی و به رنگ عسلی سوخته با میله‌های نازک و شکننده است که در گذشته زولبیای تبریزی یا بشقابی نامیده می‌شد. اما تا یکی دو دهه پیش «زلوبیا» چیزی بود به اندازه نعلبکی به رنگ زرد روشن که چند تایی از آن به رنگ عسلی سوخته و کاه گُلی در می‌آوردند با میله‌هایی به کلفتی مداد و تا حدی نرم (این زولبیا هنوز هم در برخی از شهرها مثل مشهد، اصفهان تهیه می‌شود). مقداری از مزه خاص زولبیای قدیم از روغن کنجد بود که همیشه در پختن آن به کار می‌رفت اما امروزه روغن کنجد گران‌تر از آن است که مصرف آن در شیرینی‌پزی صرف داشته باشد. البته غالب شدن زولبیای تبریزی بر زولبیای تهرانی امر طبیعی است اما از میان رفتن تنوع زولبیا در تهران مایه خوش وقتی نیست. زولبیای تبریزی یا بشقابی نوعی شیرینی حرفه‌ای است و درخانه مشکل بتوان درست کرد. در کشورهای عربی زولبیا را «زَلابیه» می‌نامند و در هندوستان «جِلِبی». مایه زلابیه عربی و جلبی هندی به هم نزدیک است و با زولبیای ایرانی کمی تفاوت دارد.»
زولبیا از ترکیب گرد نشاسته، ماست چکیده، آرد سفید، زعفران، روغن کنجد یا روان، گلاب و شکر تهیه می‌شود و با ترکیب بامیه شیرینی‌های پر طرفدار روی سفره‌های افطار محسوب می‌شوند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: زولبیا و بامیه مظفرالدین شاه ماه رمضان زولبیا و بامیه ماه رمضان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۰۳۳۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تئاتر بچه‌های مسجد باید در چهار گوشه ایران شکل بگیرد/ حضور ۱۴ گروه نمایشی در جشنواره تئاتر بچه‌های مسجد
نشست خبری پانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد با حضور کوروش زارعی مدیر مرکز هنر‌های نمایشی و سید مصطفی موتورچی دبیر پانزدهمین دوره جشنواره در حوزه هنری برگزار شد.
کوروش زارعی در ابتدای نشست عنوان کرد: شعار این دوره جشنواره پانزدهم «خانه هنرم مسجدم» است. سه سال جشنواره برای ایجاد زیرساخت‌ها و چشم انداز‌های درست تعطیل شد، اما بعدش دومرتبه به اجرا رسید. پس از در تولید بچه‌های مسجد در استان‌ها تحت عنوان تئاتر محرابیان، حال احساس میکنیم به رشد مناسب رسیدند.
وی در ادامه افزود: تئاتری‌ها حال به زایایی رسیده و می‌توانند وارد عرصه‌های جدی شوند. پس از کارگاه سال قبل مشهد، قرار است خروجی‌ها امسال به اجرا رسیده و در رویداد‌های تئاتر کشور حضور یابند. تئاتری‌های اجرایی امسال خروجی هشتصد گروه نمایشی ما هستند و ما تلاش داریم کار‌ها را به روستا‌ها هم برسانیم. تئاتر بچه‌های مسجد باید در چهار گوشه ایران شکل بگیرد تا ما بتوانیم استعداد‌ها حتی در مرز‌های ایران را کشف و هدایت کنیم.
مصطفی موتورچی دبیر جشنواره نیز در صحبت‌هایی با اشاره به عدم انتشار فراخوان برای این دوره گفت: از بین کار‌های رسیده چهارده اثر نهایی شده و به اجرا در خواهد آمد. در کنار کار تولید اثر، سلسله کارگاه هم داشتیم که نزدیک به هشتصد مربی و گروه بودند و اینها نمایشنامه‌هایی آماده و در مساجد اجرا کردند و بااین هدف سه دوره جشنواره نمایشنامه نویسی گلدسته‌ها را داشتیم که برگزیده‌های آنها به این جشنواره رسید. همچنین داوران اعظم بروجردی، الهام چرخنده و وفا طرفه هستند.
زارعی همچنین درباره اهمیت گروه محوری در جشنواره افزود: جوایز هم گروه محوری از اول تا سوم اعطا می‌شود. یکی از جوایز ویژه ما جایزه ویژه فرج الله سلحشور به نام این عزیز تئاتری مسجدی خواهد بود است.
زارعی رباره جایزه سلحشور گفت: این جایزه به گروه برتر تقدیم خواهد شد یک گروه کاملا مسجدی که در آموزش‌ها حضور داشتند و مسائل اخلاقی را هم رعایت کرده و به معنای واقعی یک گروه هستند. همچنین امسال چهارمین دوره مسابقه نمایشنامه نویسی گلدسته‌ها را خواهیم داشت.
وی درباره تک جنسیتی بودن اجرا‌ها بیان کرد: بخاطر این مسائل کار‌هایی تولید شد و داوران خانم هستند که راحت کار‌ها اجرا شود و اینبار ما ساختار شکنی کرده و از سه خانم با تحصیلات و تجربه برای داوری استفاده کردیم.
کوروش زارعی در ادامه گفت: افتتاحیه در کنار مزار شهدای گمنام شهر بافق خواهیم داشت و اجرا‌ها هم در امامزاده عبدالله خواهد بود، هرگروه بعد اجرای داوری سه اجرا در مساجد بافق و یزد خواهند داشت، مساجد یزد و امامزاده‌ها شاهد اجرا‌ها خواهند بود.
موتورچی افزود: در طول جشنواره برای بچه‌های انجمن نمایش بافق دو کارگاه طراحی کردیم و انجا کارگاه نمایشنامه نویسی و دوره کارگردانی برگزار میکنیم.
وی درباره جوایز این جشنواره گفت: ما پنج جایزه گروه خواهیم داشت. بازیگری خانم و آقا هفت نفر تقدیر بدون رتبه خواهند بود. دو بزرگداشت و جایزه سلحشور نیز خواهیم داشت. سیصد میلیون جایزه خواهیم داشت و بیشترین جایزه هم فرج الله سلحشور بیست میلیون و پنج گروه برگزیده هر کدام ده میلیون خواهد بود.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت